احتمالا زمین در اثر برخورد و ادغام دو سیاره‌ی دیگر به وجود آمده است
احتمالا زمین در اثر برخورد و ادغام دو سیاره‌ی دیگر به وجود آمده است
ستاره‌شناسانی که در حال تحقیق درباره‌ی نحوهی شکل‌گیری ماه بودند، موفق به یافتن شواهدی شدهاند که نشان می‌دهند ماه بر اثر برخورد یک سیاره‌ی کوچک با کره‌ی زمین در حدود ۴.۵ میلیارد سال قبل شکل گرفته است. پژوهشگران معتقدند شدت برخورد به قدری بوده است که این سیاره‌ی کوچک به طور کامل با کره‌ی زمین و ماه ادغام شده است. لازم به ذکر است که این سیاره‌ی کوچک ثیا نامیده می‌شود.
البته ایده‌ی به وجود آمدن ماه در اثر وقوع یک برخورد در منظومه‌ی شمسی، تئوری جدیدی نیست، اما دانشمندان در گذشته معتقد بودند که ثیا صرفا به صورت مماس بر کره‌ی زمین از کنار آن گذر کرده و باعث انتقال نا‌گهانی ماه به مدار شده است. اما اکنون پژوهش‌های یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد که ثیا در واقع هیچ‌گاه زمین را ترک نکرده است. برای پی بردن به این موضوع، پژوهشگران ۷ تکه سنگی را که پس از پایان ماموریت‌های آپولو به زمین منتقل شده بودند، به همراه ۶ تکه سنگ آتشفشانی از گوشته‌ی زمین، مورد مطالعه قرار دادند.
آن‌ها به دنبال یافتن نوع ایزوتوپ اکسیژن موجود دراین تکه سنگها از طریق شمارش تعداد پروتون‌ها و نوترون‌های موجود در اتم‌های اکسیژن بوده‌اند. پی بردن به نوع این ایزوتوپ‌ها بسیار مهم است، چرا که هر تکه سنگ از سیارات مختلف منظومه‌ی شمسی، دارای نسبت خاصی از ایزوتوپ‌های اکسیژن است. بنابراین از این طریق می‌توان به موقعیت و مبدا‌ء اولیه‌ی تکه سنگ‌های یاد شده پی برد.
به عنوان مثال بیش از ۹۹.۹ درصد از سنگ‌های کره‌ی زمین حاوی اکسیژن O-16 هستند، به این مفهوم که هر اتم اکسیژن در این سنگها دارای ۸ پروتون و ۸ نوترون است. با این حال بخش بسیار کوچکی از سنگ‌های کره‌ی زمین حاوی اکسیژن نوع O-17 و O-18 هستند. دانشمندان با توجه به نسبت اکسیژن‌های نوع O-16 و O-17 به مبدا‌ء پیدایش سنگها و سایر مواد پی ببرند.
در صورتیکه مطابق نظریه‌ی سابق، تنها بخشی از ثیا به کره‌ی زمین برخورد کرده و کره‌ی ماه را ایجاد کرده باشد، بنابراین باید بخش عمده‌ای از کره‌ی ماه توسط ثیا شکل گرفته و در نتیجه نسبت ایزوتوپ‌های اکسیژن ماه و زمین متفاوت باشد. در حالیکه این گونه نیست.
ادوارد یانگ؛ یکی از پژوهشگران تیم تحقیقاتی یاد شده در این خصوص می‌گوید:
ما هیچ‌گونه تفاوتی بین ایزوتوپ‌های اکسیژن موجود در سنگ‌های کره‌ی زمین و کره‌ی ماه مشاهده نکردیم؛ آن‌ها غیر قابل تمیز دادن از هم هستند.
در حقیقت یافته‌های جدید احتمال صحت نظریه‌ای را که در سال ۲۰۱۲ مطرح شد، تقویت می‌کنند. این نظریه بیان می‌دارد که ثیا و زمین در حقیقت نه به صورت جزئی، بلکه به صورت مستقیم با یکدیگر برخورد کرده و در نتیجه در هم ادغام شدهاند.
یانگ می‌گوید:
در حقیقت ثیا به صورت کامل با کره‌ی زمین و کره‌ی ماه ادغام شده و به صورت یکنواخت و گسترده بین این دو کره توزیع شده است. و این نکته می‌تواند پیدا نشدن هیچ‌گونه تفاوتی بین ایزوتوپ‌های اکسیژن موجود در سنگ‌های آن‌ها را توجیه کند.
در حال حاضر اطلاعات زیادی در مورد ثیا در اختیار نداریم. یانگ و همکاران وی بر این باورند که ثیا ابعادی مشابه زمین داشته است، در حالیکه برخی دیگر ابعاد آن را نزدیک به مریخ می‌دانند. یانگ می‌گوید شواهد حاکی از آن هستند که ثیا در حال رشد بوده است و چنانچه این برخورد رخ نمی‌داد، احتمالا اکنون یک سیاره بود.
در صورتیکه صحت این تحقیق ثابت شود، نوع بینش و فهم ما از نحوهی شکل‌گیری و نمو کره‌ی زمین تغییر خواهد کرد. این تحقیق همچین می‌تواند در خصوص نحوهی پیدایش آب هم بینشی در اختیار ما قرار دهد؛ وقوع یک برخورد مستقیم با ثیا احتمالا کل آب موجود در کره‌ی زمین را تخلیه کرده است. در صورت صحیح بودن این فرضیه، احتمالا آب از دست رفته مجددا در اثر برخورد با شهاب‌سنگ‌های کوچک، پس از گذشت ده‌ها میلیون سال، به زمین بازگشته است.
اگرچه تصور اینکه سیاره‌ی ما در جریان تکامل خود، سیاره‌ی دیگری را از بین برده، بسیار غم‌انگیز است، با این وجود فکر کردن در مورد رخدادهایی که در نهایت منجر به شکل‌گیری حیات بر روی کره‌ی زمین شده، بسیار شگفت‌آور است.
رهــــــــا פـــֿــــانـــــوҐ
